Dit onderzoek gaat in op de relatie tussen bodemactiviteit en landgebruik. Hiervoor is gekeken naar de biologische activiteit in de bodem bij drie verschillende vormen van landgebruik. Bodembiodiversiteit staat onder druk in Nederland en de rest van Europa;dit komt mede door de huidige vorm van de conventionele landbouw.Er is in dit onderzoek gekeken naar de bodemactiviteit van agroforestry in vergelijking met andere vormen van landgebruik op hetzelfde bodemtype.

Er is in totaal gekeken naar drie typen landgebruik: agrarisch, agroforestry en natuur. Om de biologische activiteit in de bodem te meten is gekeken naar het humusprofiel, het aantal en de soorten regenwormen en het aantal springstaarten. Dit is in drie deelgebieden gedaan: een wintertarwe akker, Voedselbos Ketelbroek en natuurgebied De Bruuk. Het humusprofiel is bepaald door middel van ongeroerde bodemboringen. Om de springstaarten en regenwormen te onderzoeken zijn ongestoorde monstersv an de bodem genomen. De bodemfauna is gescheiden van de grond en vervolgens geteld en de regenwormen zijn op soort gedetermineerd.

Uit het onderzoek is gebleken dat de biologische activiteit in de bodems van de drie gebieden verschillend is. In het voedselbos en de akker heeft zich een mull-humusprofiel ontwikkeld; mull-humusprofielen worden gekenmerkt door een snelle organische stof kringloop. In de akker was deze snelle omzetting te danken aan antropogene activiteit. In het voedselbosvindtde snelle omzetting plaats door biologische activiteit(bioturbatie). De populatie regenwormen van het voedselbos is significant groter dan de populatie in de akker. In het natuurgebied is een moder-humusprofiel ontwikkeld.In een moder-humusprofiel is de kringloop van organisch materiaal trager en vindt strooiselophoping plaats. In het natuurgebied zijn significant meer springstaarten aanwezig in de laag van 5 tot 10 cm diepte dan de andere twee gebieden;vermoedelijk komt dit doordat de strooisellaag in het natuurgebied dikker isdan in de twee andere gebieden.De totale populaties van springstaarten verschillen niet significant van elkaar. Er is geen significant verschil omdat er een te grote variatie in het aantal springstaarten tussen de monsters zat.

Voedselbossen zouden naast voedselproductie ook een rol kunnen spelen in het behoud van regenwormpopulaties.Het is zeer belangrijk dat bodemfauna en bodembiodiversiteit wordenbehouden. Bodemfauna is een essentiële schakel in duurzaam bodembeheer. Het kan door deze reden potentieel interessant zijn om de aanleg van voedselbossen op landbouwgrond te stimuleren.Tot op heden is het niet makkelijk gebleken voor boeren om over te stappen op agroforestry.Dit komt doordat de huidige wettelijke kaders het niet aantrekkelijk maken om agroforestry te bedrijven. Indien in de toekomst subsidieregelingen zouden worden aangepast, als compensatie voor de ecosysteemdiensten die agroforestry levert, kunnen meer boeren overstappen op agroforestry.

Datum: 7-6-2018
Auteur: Walter R. Baas
Begeleider: Wouter van Eck
Examinator: Richard Kraaijvanger
HAS en Stichting Voedselbosbouw