Meer voedselbos kwekers nodig
Green Deal Voedselbossen bezoekt kwekerij Arborealis
Met zo’n dertig deelnemers uit de voedselbos praktijk wereld bezochten we vanuit de Green Deal Voedselbossen kwekerij Arborealis in Wilhelminaoord in Drenthe. Sietske Metz en Micha Wieland blijken twee zeer bevlogen ondernemers te zijn die een ongekend indrukwekkende plantenkennis hebben. Op de kwekerij worden een grote diversiteit aan bomen, heesters en vaste planten geteeld. Voor de aanplant van voedselbossen kan je gewenste soorten zoeken per laag van het voedselbos.
Sietske Metz en Micha Wieland geven aan dat er veel meer vraag is dan aanbod en dat de vraag alleen maar zal toenemen. “Er is op dit moment voor voedselbos plantgoed een gebrek aan volume, aan informatie, en aan kwaliteit van plantgoed en uitgangsmateriaal.” We bespreken met elkaar hoe we hier aan bij kunnen dragen, wat er nodig is om te investeren in voedselbos plantgoed. De kwekers geven aan dat de kwekersvakschool zoals zij die hebben genoten nu een zeldzaamheid is geworden. In de kwekerij wordt veel gewerkt met internationale handel, massaproductie, en doorverkoop, wat de kwaliteit vaak niet ten goede komt. Zo is er de anekdote dat als Arborealis iets bestelt degene van wie ze het kopen niet genoeg kennis van zaken heeft en soms zelfs een totaal andere soort wordt geleverd. Is het dan niet beter om alles zelf te doen? Dat is niet met alles mogelijk, vaak ben je voor uitgangsmateriaal toch ook afhankelijk van anderen.
De betrokkenen van de Green Deal kunnen hier een rol in spelen op het gebied van kennis van hoe de markt voor plantgoed in elkaar zit, en rondom de gewenste soorten. In dat laatste voorziet de Stichting Voedselbosbouw NL door binnenkort een soortenlijst beschikbaar te maken van voedselbosgewassen voor met name commerciële voedselbossen. Ook zou er een genenbank moeten komen en moet gewerkt worden aan kennisinfrastructuur, waaronder het genereren van lokale kennis: zelfs binnen Nederland al verschillen door lokale klimaatomstandigheden regio’s waarin bepaalde soorten het juist goed doen of juist niet.
Om te zorgen dat er meer geschikt voedselbos plantgoed beschikbaar komt zijn een aantal dingen nodig:
- opleiding/scholing voor (nieuwe) kwekers: vakschool opzetten, praktijkervaring opdoen
- samenwerking tussen kwekers
- verwerking van het eindproduct tot hoe het op het bord komt (die ervaring is nodig voor kwekers om te weten welke soorten succesvol zijn voor afzet/consument)
- duurzame toegang tot land voor kwekers om te starten
- toegepaste mechanisatie/automatisering. Met name onkruidbeheer kost veel werk/arbeidskosten
- diverse kleinere kwekers
- een ‘starterscentrum’ waar starters grond kunnen pachten en de eerste jaren in de opstart begeleiding krijgen
